نوشابه‌های گازدار به جزئی تقریبا جدانشدنی از سفره‌ها تبدیل شده، البته استفاده از دوغ در سال‌های اخیر، رشد خوبی داشته، اما به موازات آن انواع نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های جدیدتر هم به بازار آمده‌اند تا از رقابت جا نمانند.

نمونه‌ای از این نوشابه‌های رنگارنگ، نوشابه‌های کولادار(نوشابه های سیاه) است. تا کنون در مورد خطر نوشابه‌های گازدار معمولی، که حاوی سودا یا کربنات سدیم هستند، هشدارهای زیادی منتشر شده، اما در مورد کولا و خطرهای احتمالی آن، آگاهی کمتری داریم.

به تازگی مطالعه‌ای در نشریه «تغذیه بالینی آمریکا» منتشر شده که نشان‌دهنده تاثیر مخرب کولا بر سلامت استخوان‌های زنان است.

در مطالعه این محققان در دانشگاه تافتس، بیش از 2 هزار و 500 زن و مرد با متوسط سن 60 سال بررسی شده اند؛ گروهی از این افراد روزانه 5 وعده انواع نوشابه‌های گازدار را مصرف می‌کردند که حداقل 4 نوبت آن، حاوی کولا بوده است.

ارزیابی وضعیت تراکم استخوانی این افراد در سه نقطه از استخوان لگن نشان داد، استخوان زنانی که طرفدار سر سخت این نوشابه‌ها بوده‌اند، حاوی مواد معدنی کمتری در مقایسه با سایر زنان است.

این نتایج بعد از آن به دست آمد که اثر سن، قطع قاعدگی و ورود به مرحله یائسگی و میزان کلسیم و ویتامین D دریافتی، بر روی تراکم استخوانی این افراد حذف شده بود. بنابراین می‌توان گفت جدا از این عوامل، مصرف نوشابه‌های حاوی سودا و کولا، می‌تواند موجب بالا رفتن احتمال کاهش تراکم استخوانی در زنان شود.

هنوز دلیل واقعی چنین تاثیر مخربی شناخته نشده، اما این محققان 3 توجیه احتمالی را برای این تاثیر ارائه کرده‌اند:

اولین و ساده‌ترین توجیه این است که:
افرادی که به مصرف این نوع نوشابه‌ها علاقه ی بیشتری دارند، قاعدتا نیاز خود را به مایعات، با این نوشابه‌ها تامین می‌کنند، بنابراین کمتر به سراغ نوشیدنی‌های سالم‌تر، که حاوی کلسیم و ویتامین D بیشتری هستند، می‌روند.

توجیه دوم این است که:
احتمالا کاهش تراکم استخوانی به دلیل وجود "کافئینی" است که در نوشابه‌های کولادار مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیش از این رابطه مصرف بیش از اندازه کافئین با پوکی استخوان در مطالعات قبلی مشخص شده بود.

و توجیه سوم این که:
توجیه سوم این محققان به وجود ماده دیگری به نام "اسید فسفریک" در نوشابه‌های گازدار برمی‌گردد. این اسید برای خنثی شدن، به کلسیم دریافتی از مواد غذایی متصل‌شده و مانع جذب آن می‌شود، بنابراین نیاز بدن به مصرف کلسیم چند برابر می‌شود، این در حالی است که اغلب افراد همان مقدار توصیه‌شده برای دریافت روزانه ی کلسیم را هم به زحمت دریافت می‌کنند.

البته در نوشیدنی‌هایی مثل شیر و دوغ نیز تا اندازه‌ای اسید فسفریک وجود دارد، اما فرق آنها با نوشابه‌های گازدار در این است که لبنیات، همزمان کلسیم نیز دارند و این از کمبود کلسیم ناشی از اختلال جذب آن پیشگیری می‌کند.

کمبود دریافت کلسیم یا اختلال در جذب آن، منجر به کاهش تراکم مواد معدنی موجود در استخوان‌ها و بروز بیماری پوکی استخوان می‌شود. در این بیماری، چنان که از اسم آن پیداست، استخوان‌ها نرم و شکننده شده و با کوچک ترین ضربه و فشار، ممکن است دچار شکستگی شوند. این امر موجب ناتوانی‌های حرکتی در زنان سالمند شده و کیفیت زندگی آنها را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

از آنجا که این بیماری درمان مؤثری ندارد و هیچ علامت مشخصه‌ای هم ندارد که بتوان زودتر از وجود آن مطلع شد، کارشناسان تغذیه توصیه می‌کنند در رژیم غذایی خود دقیق باشید تا بتوانید از این بیماری پیشگیری کنید.

نیاز بدن به کلسیم و ویتامین D ، در گروه‌های سنی مختلف و وضعیت‌های گوناگون زندگی مثل بارداری و شیردهی، متفاوت است، اما به‌طور معمول گفته می‌شود اگر فرد بزرگسالی نتواند از طریق تغذیه صحیح، روزی 1000 تا 1200 میلی‌گرم کلسیم دریافت کند، باید با مشورت پزشک خود، از مکمل‌های حاوی این ماده معدنی استفاده کند تا بتواند در برابر ابتلا به پوکی استخوان، از خود محافظت کند.

روزنامه همشهری