شادمانی به شما هدیه نمی شود!
شادمانى به کسى هدیه نمىشود. منتظر اقبال نباشید. خود ارزیاب کارهاى خویش گردید و درس شهامت آفرینى را خوب حفظ کنید.
1.انتقاد پذیرا باشید
اگر شما فکر مىکنید به نظریات و کارهایتان هیچ انتقادى وارد نیست مطمئن باشید که به بیمارى خودپسندى دچار شدهاید. این بیمارى در زمانى کوتاه فرد را در میان انبوه آشنایان و دوستان به رنج تنهایى گرفتار مىسازد. به فرموده امامعلى(ع): دشوارترین تنهایى خودپسندى است.
این که همه ما باید بکوشیم پیوسته در انجام هر کار دقت لازم را به کار گیریم بدین معنا نیست که انتظار داشته باشیم همیشه کارهایمان بىعیب و مورد رضایت همگان باشد. چنین کسانى معمولاً از انتقاد و خردهگیرى خیلى بیشتر دلسرد و دلتنگ مىشوند.
یکى از دلایل نپذیرفتن انتقاد و دلتنگ شدن از آن، خوشگمانى نسبت به کارهاى خود است؛ حال آن که بسیار اتفاق افتاده که پس از گذشت مدتى خود با انتقادگران هم عقیده شده و به اشتباه خویش پى بردهایم. پس چه بهتر که همیشه در برابر انتقادات دیگران موضعگیرى نکنیم و به زمان فرصت دهیم تا میان ما و انتقادکنندگان قضاوت کند.
2. اراده خود را تقویت کنید
رویدادهاى روزانه تا چه میزان سبب دگرگونى احوال شما مىشود؟ از اظهار نظر دیگران درباره خود تا چه اندازه دلتنگ مىشوید؟ چرا بعضى خیلى زود به دیگران دلبسته مىشوند؟ به چه علت عدهاى زود هیجانزده و خشمگین مىشوند؟ یا مىترسند و ناامید مىگردند؟پاسخ این همه را باید از ارادهها پرسید.
اراده نیروى درونى است که مهار انگیزهها و رفتارها را بر عهده دارد. تقویت آن تنها یک راه بیش ندارد: تمرین.
تأکیدهاى پیشوایان معصوم مبنى بر «ترک پیروى از هواى نفس»، ریشه در همین امر دارد که پیروى از تمایلات به طرز شگفتآورى سبب سستى اراده مىشود. امام على(ع) در همین باره فرموده است: برترین مردم کسى است که از پیروى نفس سر بتابد.1 نیز فرموده است: آن که به تمایلات پیروز شود نجات یافته است.2
شیوه تمرین تقویت اراده بسیار ساده است. تنها لازم است بپذیرید که پس از مدتى تمرین به طور معجزهآسا از اراده پولادین برخوردار خواهید شد. بدین منظور مدتى از روشهاى زیر استفاده کنید:
1)در هنگام خشم از تصمیمگیرى و سخن گفتن بپرهیزید و تا حدّ امکان آرام و بىتفاوت باشید. زمانى که به بدگویى و غیبت دیگران بسیار حریص شدید از این کار به شدّت بپرهیزید. از یاد نبرید که خشم و هیجان از بزرگترین عوامل مصرف کننده نیروى عصبى شماست.
2)سعى کنید بیشتر اوقات سکوت خود را حفظ کنید. چون از خبرى آگاه شدید با شتابزدگى آن را به دوستان اطلاع ندهید و کمى صبر کنید و بعد در صورت لزوم به آرامى به آنها اطلاع دهید.
3)هیچگاه نسنجیده لب به سخن نگشایید. زمانى که چیزى مىشنوید با عجله درباره آن اظهار عقیده نکنید. اگر کسى با یاوهگویى در صدد آزردهسازى شما برآمد معمولاً مؤثرترین ابزار براى تلف کردن نیروى عصبى او، سکوت و آرامش است.
4)خستگى و کمخوابى به طور مرموز سبب تضعیف اراده است. فرد خسته زودتر رنجیده و شتابزده مىشود و تصمیمات نابجا مىگیرد. کم خوابى نیز عامل خستگى است، که باید از آن پرهیز کرد.
3. قربانى تعارف نشوید
هیچ گاه گفتار آسمانى را از یاد نبرید که، فرد کمرو، روزىاش ناچیز است. «روزى» تنها مبلغ پولى که ما در اندوخته داریم، نیست. زمانى که شما با شهامت نتوانید از عوامل زیانآور پیرامون خود پیشگیرى کنید و در مقابل خواهش نارواى دوستان پاسخ منفى دهید، کمروزى خواهید بود. بسیارى از ما بخشى از سرمایههاى مادى و معنوى خود را به سبب کمرویى و تعارفات پوچ، قربانى مىکنیم. گفتگوهاى بىنتیجه و هدر دهنده عمر، تماسهاى تلفنى بىفایده، همنشینى اجبارى با اشخاص، برآوردن توقعات بیجاى افراد به علت شرم حضور، همه عواملى است که ما را قربانى مىکند.
زمانى که شما خود را پایبند اصول اخلاقى، وقتشناس و هدفمند نشان دهید اطرافیان همان گونه که مىخواهید با شما رفتار مىکنند و عزّت نفس و عقاید شما را بازیچه قرار نمىدهند.
4. با برنامهریزى به شادکامى دست یابید
کسانى که براى هر موقعیت، برنامهاى مخصوص طرحریزى مىکنند زودتر به شادکامى دست مىیابند. پیش از آن که در اجراى طرح و برنامهاى دچار ناکامى شوید، طرحى جایگزین آن در نظر گیرید، تا مبادا در اثر شکست، بىهماهنگى شما را دلسرد و ناتوان کند. در خاطر داشته باشید که ناکامى و شکست بسیار مرموزانه حس ارزشمندى شما را خدشه دار مىکند و به ناامیدى وا مىدارد. بدین منظور باید پیوسته براى همه برنامههایتان، طرح و برنامه جایگزین داشته باشید، تا احساس شکست و رنجش به سویتان هجوم نیاورد و نیرویتان را بىسبب تضعیف نکند.
5. از احساس فرودستى فرار کنید
پیوسته کسانى پیرامون ما یافت مىشوند که از اظهار تواضعهاى بىموردشان پشیمان و رنجیده خاطرند. از یاد نبرید که تواضع به معناى اظهار فرودستى و ناتوانى نیست. تواضع میوه شناخت و شعور و بالندگى است، نه بازتاب ناتوانى.
تواضع نیز نباید پیوسته یکجانبه مراعات شود. زیرا در آن صورت ابزار سلطه جویان خواهد شد.
شاد باشید و از این شادی لذت ببرید .
پىنوشت:
1. غررالحکم، عبدالوهاب آمدى، ش4870.
2. همان، ش48885.
منبع :مجله پرسمان - باتغییر وتلخیص